پایان نامه بررسی نقش ایثار در منابع اسلامی در تکامل فرد و اجتماع

پایان نامه بررسی نقش ایثار در منابع اسلامی در تکامل فرد و اجتماع در 140 صفحه ورد قابل ویرایش 

فهرست مطالب

فصل اول: كلیات......................................................................................................................................

1- مقدمه .................................................................................................................................................

2- بیان مسئله.........................................................................................................................................

2-1 اهمیت و ضرورت مسئله............................................................................................................

3-1 اهداف پژوهش...............................................................................................................................

4-1 جامعه آماری..................................................................................................................................

5-1 نمونه و روش نمونه گیری..........................................................................................................

6-1 روش تحقیق...................................................................................................................................

7-1 مراحل اجرای تحقیق...................................................................................................................

8-1 مشكلات تحقیق............................................................................................................................

9-1 ارائه پیشنهادات.............................................................................................................................

فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی..........................................................................

2-تعریف ایثار..........................................................................................................................................

1-2 نمونه ای از آیات قرآن كریم درباره ایثار و شهادت.............................................................

3-انواع ایثار..............................................................................................................................................

1-3 جهاد.................................................................................................................................................

2-3 شهادت.............................................................................................................................................

3-3 فنای عاشق در معشوق...............................................................................................................

4-3 دهش و بخشش............................................................................................................................

5-3 انفاق..................................................................................................................................................

6-3 جامعه پزشكی................................................................................................................................

4-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)....................................................................................................

1-4 ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام.................................................................................................

1-1-4 ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع).................................................................

2-1-4 ایثار انصار نسبت به مهاجران...............................................................................................

2-4 ایثار حضرت علی..........................................................................................................................

3-4 حماسه حسینی............................................................................................................................     

5 شهادت...................................................................................................................................................

1-5 فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مكتب اسلام....................................................

1-1-5 ایثار و شهادت در تاریخ اسلام.............................................................................................

2-5 شهادت طلبی و انتفاضه..............................................................................................................

3-5 انگیزه های شهادت طلبی...........................................................................................................

4-5 شهادت در دین یهود....................................................................................................................

5-5 شهادت در مسیحیت....................................................................................................................

6-5 ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی.........................

1-6-5 شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)...................................................................

2-6-5 شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره).......................................................

3-6-5 مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)......................................................

4-6-5 مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)............................................................

فصل سوم: تأثیر ایثار در تكامل فرد و اجتماع.....................................................

6-تأثیر ایثار در تكامل فرد...................................................................................................................

1-6 ایثار و خدا محوری.......................................................................................................................

2-6 نقش ایثار در رشد و تعالی انسان.............................................................................................

3-6 ایثار و عزت نفس..........................................................................................................................

4-6 ایثار و توجه به آخرت.................................................................................................................

5-6 ایثار و صبوری در برابر ناملایمات.............................................................................................

7- تأثیر ایثار در تكامل اجتماع..........................................................................................................

8-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی........................................................................................

1-8 سطح نخست (خانواده)................................................................................................................

2-8 سطح دوم (محیط جغرافیایی)..................................................................................................

3-8-سطح سوم (جامعه).....................................................................................................................

9-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی.........................................................................................................

10-ترویج ایثار در حوزه سیاسی ......................................................................................................

11- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی....................................................................................................

فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تكامل فرد

و اجتماع....................................................................................................................................................

12-جداول و نتایج.................................................................................................................................

13-نتیجه گیری.....................................................................................................................................

14-فهرست منابع و مآخذ...................................................................................................................

15-ضمائم................................................................................................................................................

1-15 نمونه پرسشنامه.........................................................................................................................

2-15 نمونه مصاحبه.............................................................................................................................

تقدیم به:

تقدیم به رهبر گرامی امام خمینی (ره) كه اسطورة صفا و استقامت بود و نوجوانان و جوانان عزیز كشورم كه تندیس عشق و ایثار می‌باشد.

دو موجود مقدسی كه شمع وجودشان روشنایی بخش زندگی آیندگان كشور می‌باشد.

تقدیر و تشكر:

حمد و سپاپ خدایی را كه همه چیز از اوست و بخشنده و مهربان است. خدایی كه توفیق و لیاقت شكرگزاری را به ما عطا فرمود و نیروی تفكر و تعقل را به ما ارزانی داشت تا با قدم نهادن در عرصه علم و دانش هرچه بیشتر پی به عظمت او و كوچكی خود بریم.

هم چنین تشكر می كنم از سركار خانم زارع پیشه به عنوان دبیر راهنما و خانم حسینی به عنوان مدیر مدرسه كه امكانات لازم را در اختیار ما قرار دادند.

الهی قبله عارفان خورشید روی توست و مسجد اقصی دلها حریم كوی توست نظری به سوی ما فرما كه نظرها به سوی توست»

1-مقدمه:

اكنون كه از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا كنیم كه این امر در زمانی انجام می پذیرد كه فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.

اصولاً یكی از مسائل مهم جامعه ای كه مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای كه از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود كه در طوب زندگی خود در لوح روح خود حك كرده ایم. زمینه ای كه خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درك بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به كتاب هایی كه فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان كرده بسیار توجه و اشاره كردیم.

مسئله دیگر كه ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود كه در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یك فرد به عنوان شهید ملاك قرار می‌گیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی كردیم.

نتایج این پژوهش به ما كمك می‌كند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درك بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.

1-1بیان مسئله

مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار می‌باشد.

1-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟

2-بررسی انواع ایثار

3-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع

4-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار

5-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود

2-1- اهمیت و ضرورت مسئله:

تاریخ نهضت های اسلامی آكنده از حضور مردان و زنانی است كه در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریكة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شكل مشروح بیان شود.

فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است كه حیات اندیشه یك جامعة انسانی را ضمانت می‌كند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شكل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یك انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یك اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به كابلد بی رمق یك جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حركت ارزش هایی كه در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.

طو دو دهة اخیر انقلاب اسلامی، ملت ایران، حوادث زیادی را تجربه كرده است. انقلاب اسلامی یك پدیدة منحصر به فرد در تاریخ معاصر بود و هشت سال دفاع مقدس نیز متمایزترین جدال قرن در این عرصه، ظهور و حضور مردان بزرگ و اندیشه های ناب و

پاك، مفاهیم عمیق ارزش های انسانی را در جهان بشریت متجلی ساخت و مبانی فرهنگ نوین الهی و دینی را به عنوان یك هویت زنده و جاوید به صحنه كشاند. گرچه این فرهنگ ریشه در تعالیم عالیة اسلام داشت. اما در قالب جدید با مفاهیم و مصادیق نوین خود، پا به میدان گذاردند و در حوزه های گوناگون اجتماع و خانواده اثر گذارده است.

 11- حوزه ترویج فرهنگ ایثار درحوزه اقتصادی: ( 4-5)

ارزشهای حاكم در یك اقتصاد تنها پایاپایی آن در سود كالا نیست، كه ابزاری است برای بقاء و ارتقای ارزشهای برتر و والاتر و صعود به مدارج عالی انسانی.

 متأسفانه با گذشت دو دهه از انقلاب اسلامی، اقتصاددانان ما هنوز نتوانسته اند الگوی اقتصادی مناسبی را مبتنی بر شریعت و حاكمیت اسلام. طراحی و به اجرا گذارند.

  در آئینی كه« قوت حلال» ویژگی بنیادین كمال آدمی است و شرع مقدس، پیروان خود را بدین جهت تهییج می نماید و رهنمون می گرداند چگونه می توان بهره و سودهای بی رویه را در نظام مالی كشور انتظار داشت؟ وقت آن رسیده است كه علمای دینی، ما بدون ملاحظات سیاسی، تكلیف را روشن سازند.

افراط و تفریط های اقتصادی از یك سو، و دلواپسی های مردم از آینده و تأمین نیازهای اولیه زندگی از سویی دیگر بستر ناایمنی را در جامعه ایجاد نموده است كه آحاد مردم در جهت روزمرگی خویش. دل مشغول و درگیرند.

 آیا می توان در چنین فضایی انتظار ایثارگری داشت؟

 ایجاد فاصله طبقاتی، تبعیض و رابطه گرایی و پارتی بازیها، رانت خواری و آقازاده پروری، تشویق و ترغیب مردم به سلیقه سرمایه داری، كلاهبرداریها، اختلاس در دستگاههای دولتی…. همه و همه نشانه های عدم الگوهای متناسب و مبتنی بر اقتصاد اسلامی است.

 كتاب مبین، بارها، و بارها، در كنار جهاد به نفس، جهاد به اموال را توصیه می كند.

« لتبلون فی اموالكم و انفسكم و ….» ( آل عمران / 186)

 بی تردید با اموال و جانتان آزمایش می شوید.

 « الذین آمنوا و هاجروا فی سبیل الله با موالهم و انفسهم اعظم در جه عندالله و اولئك هم الفائذون» ( توبه / 20)

آنان كه ایمان آوردند و از وطن هجرت گزیدند و در راه خدا به مال و جانشان جهاد كردند آنها را نزد خدا مقام بلندی است و آنان بویژه رستگاران و سعادتمندان دو عالم هستند.

« لكن الرسول و الذین آمنوا  معه جاهدو و باموالهم و انفسكم و اولئك لهم الخیرات و اولئك هم المفلحون» ( توبه / 88)