مقاله بررسی اقتصاد سیاسی رسانه‌ها

مقاله بررسی اقتصاد سیاسی رسانه‌ها مقاله بررسی اقتصاد سیاسی رسانه‌ها

دسته : -علوم انسانی

فرمت فایل : word

حجم فایل : 25 KB

تعداد صفحات : 20

بازدیدها : 201

برچسبها : دانلود مقاله

مبلغ : 2500 تومان

خرید این فایل

مقاله بررسی اقتصاد سیاسی رسانه‌ها در 20 صفحه ورد قابل ویرایش

مقاله بررسی اقتصاد سیاسی رسانه‌ها در 20 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست

 

مقدمه......................................................................................................................................................... 1

ماهیت اقتصادسیاسی............................................................................................................................... 1

اقتصادسیاسی رسانه ها......................................................................................................................... 2

چارچوب مفهومی مكتب اقتصادسیاسی رسانه ها................................................................................ 3

پیوند تاریخی توسعه ارتباطات بااقتصادسیاسی.................................................................................... 5

مروری بردیدگاه های هربرت شیلر (هربرت شیلر)............................................................................... 6

خصوصی سازی – تضعیف بخش عمومی............................................................................................ 7

خصوصی سازی ایدئولوژیك و تبلیغات................................................................................................. 8

نظریه های اندیشمندان در مورد اقتصاد سیاسی رسانه ها.............................................................. 10

ریموند ویلیامز........................................................................................................................................ 10

نیكلاس  گارنهام..................................................................................................................................... 10

ادوارد هرمان و نائوم چامسكی........................................................................................................... 11

سیس . جی . هاملینك............................................................................................................................ 12

یحیی كمالی پور:..................................................................................................................................... 13

حمید مولانا............................................................................................................................................. 13

فرد فیجس.............................................................................................................................................. 14

آرماند ما تلار......................................................................................................................................... 15

جیمز دی هالوران.................................................................................................................................. 15

مجید تهرانیان :....................................................................................................................................... 16

جمع بندی................................................................................................................................................ 17

منابع ....................................................................................................................................................... 19

 

 

 

 


مقدمه

بی توجهی مطالعات تجربی به نقش نظامهای ارتباطی و ساختا رهای اقتصاد وسیاسی و نبوددیدگاه انتقادی در آنها سبب شد كه نظریه های انتقادی این نوع مطالعات را به چالش فراخوانند. مكتب اقتصادی سیاسی رسانه ها از جمله مكاتب انتقادی است كه تحت تأثیر آرای اندیشمندانی چون (هربرت شیلرودالاس اسمایت) از دهه1970 میلادی به بعد گسترش یافت . این مكتب براین باور است كه رسانه ها مجاری انتقال محتوای فرهنگی هستند. این محتوا مستقل از رسانه ها شكل گرفته است. آنان همانند سایر محققانی كه نسبت به جامعه دیدگاهی سوسیالیستی دارند ضمن مطالعه تاریخی نظام سرمایه داری جهانی نتیجه می گیرندكه نظرات حاكم برجامعه همان نظرات طبقه حاكم است. طبقه ای كه به مثابه قدرت مادی در جامعه حضور داردوقدرت فرهنگی ومعنوی حاكم نیز هست . بنابراین نظریه پردازان این مكتب برساختارهای پایه ای وبنیان های اقتصادی جامعه تأكید می كنند وبرای درك شكل ومحتوای رسانه ها به بررسی چگونگی توزیع منابع عظیم رسانه ای وصنایع اطلاعاتی وكسانی كه آنها را كنترل می كنند می پردازند. در میان مكاتب انتقادی ‏‏‏‏‏‏‎‎‎، مكتب اقتصاد سیاسی با موضوع وسایل ارتباط جمعی بنیادی تر برخوردكرده است.

شیفتگی نابخردانه دراستفاده از فن آوری های نوین ارتباطی واطلاعاتی وچشم بستن به روی منافع ومصالح بلند مدت ملی وغفلت از سیاستگذاری روشن بینانه ارتباطی پیامدهایی سنگین دارد. این شیفتگی و غفلت ناشی از القا ئات دیدگاه هایی است كه به «جبر فن آوری » باور دارند وآینده ای خوشبینانه وتخیلی از جهان به واسطه فن آوری های نوین به تصویرمی كشند. توجه به دیدگاه های انتقادی وموشكافی دیدگاه های تجربی مانع عمق یافتن وابستگی ها،بروزبحران های اجتماعی وفرهنگی واتلاف سرمایه های مادی وانسانی خواهدشد .

 

ماهیت اقتصادسیاسی

برای درك ماهیت اقتصادسیاسی باید جنبه های اجتماعی اقتصادی وسیاسی جامعه وكنش وواكنش متقابل این نهادهابایكدیگر مورد توجه قرار گیرد. دولت، بازاروروابط متقابل بین این دوواژه های كلیدی اقتصادسیاسی هستندبه ویژه مكتب اقتصاد- سیاسی چگونگی تأثیربازارهاونیروهای اقتصادی برتوزیع قدرت ورفاه بین دولت ها وفعالان سیاسی راردیابی می كند. رابطه بین دولت وبازاربویژه تفاوت بین این دو محوراصلی اقتصادسیاسی است ازنظر دولت مرزهای جغرافیایی پایه لازم برای استقلال ملی ووحدت سیاسی است امابازارخواهان حذف تمامی محدودیت هاوموانع سیاسی وغیرسیاسی است كه برعملكرد سازوكارقیمت تأثیر دارند. منطق بازار قراردادن فعالیتهای اقتصادی در مكان هایی است كه این فعالیت های مولد تر وسود آورترباشنداما همزمان منطق دولت تصاحب وكنترل فرایند رشد اقتصادی و انباشت سرمایه است دراین خصوص «رابرت گیلپین» می نویسد. قرن هاست كه بحث درباره ماهیت ونتایج برخورد دو منطق متضاد بازار ودولت ادامه دارد. ونظرات متفاوتی در مورد كنش وواكنش اقتصادوسیاست مطرح است. تفاسیر متضادسه ایدئولوژی اساسا متفاوت از اقتصادسیاسی را به دست می دهد، لیبرالیسم اقتصادی ،اقتصادملی گرا،وماركسیسم هر یك از این سه ایدئو لوژی حول اثررشد اقتصاد بازارجهانی برماهیت وپویش های روابط بین الملل دورمی زنند. هریك ازاین سه دید گاه به ترتیب از نظرات مركانتیلیست های قرن 18 – اقتصاددانان كلاسیك ونئوكلاسیك دوقرن گذشته، ماركیست های قرن 19 ومنتقدان رادیكال سرمایه داری واقتصاد بازاری جهانی ریشه می گیرند. این سه دیدگاه درباره تضادهای اجتناب ناپذیر سه مسأله عمومی وبه هم وابسته زیر بحث می كنند :

1-    دلایل وثرات اقتصادی وسیاسی رشد یك اقتصاد بازاری

2-    رابطه بین تحولات اقتصادی وتحولات سیاسی

3-    اهمیت اقتصاد بازاری جهانی برای اقتصادهای ملی

 (چگونه اقتصادبازاری جهانی برتوسعه اقتصادی كشوزهای دیگر تأثیر می‌گذارد؟ وچگونه اقتصادبازاری جهانی توزیع ثروت وقدرت را بین جوامع ملی تحت تأثیرقرارمی دهد اكثر لیبرال ها تجارت را موتور رشد می‌دانند و می‌گویند فرآیند رشد تا حد زیادی دراثرعوامل خارجی مثل جریان بین المللی تجارت سرمایه وفن آوری سرعت می گیردماركسیست های سنتی براین عوامل خارجی باشكستن ساختارهای اجتماعی محافظه كار،توسعه اقتصادی راقدرت می بخشند. یكی ازنتایج اقتصادبازاری برای سیاست ملی وبین المللی- كه اثرات اختلال آوری نیز برجامعه می گذارد این است كه باواردشدن نیروهای بازارسازوكارقیمت به یك جامعه، روابط ونهادهای اجتماعی سنتی ضعیف شده یاازبین می روند. یك نتیجه دیگراقتصادبازاری این است كه اثرقابل ملاحظه ای برتوزیع قدرت وثروت درجوامع دارد.

 

اقتصادسیاسی رسانه ها

        بدون آگاهی به چگونگی توزیع منابع عظیم رسانه ای وصنایع اطلاعاتی واین كه چه كسانی این جنبش پرتكاپوراكنترل می كنند نمی توان دریافت كه چراشكل ومحتوای رسانه ها به گونه ای است كه می بینیم (فرداینگلیس) بنابراین تعبیر فرد اینگلس اقتصاد سیاسی قلب قضیه است به نظر اوحتی در یك ارتباط دو نفره مثل مطالعه یك رمان كه در آن رابطه نویسنده وخواننده ظاهرا مستقیم است. بخش غیر مستقیمی ازصنعت گسترده انتشارات ،(ویراستاران،كتابفروشان) دخالت دارداقتصادسیاسی خود را منحصربه تجزیه وتحلیل رسانه های یك كشور نمی‌بیندوفرض اصولی دراقتصادسیاسی این است كه رسانه های جهانی دریك نظام گسترده جهانی جمع می آیند.

انزنس برگر عناصرتشكیل دهنده رسانه های رادرنظام جهانی چنین بیان می كنند.ماهواره های خبری، تلویزیون كاست هانوارهای ویدئویی دستكاه های ضبط ویدئویی . تلفن های تصویری پخش صوت استریوفونیك . تكنیك های لیزری فرایند های تكیثرالكترواستاتیك چاپ الكترونیك باسرعت بالا ماشین های حروفچین وفراگیر میكروفیش ها بادستیابی الكترونیك چاپ رادیویی همه این اشكال جدید رسانه به طورمداوم پیوسته های جدیدی راچه بایكدیگروچه باسایررسانه هامثل چاپ رادیو فیلم تلویزیون تلفن وغیره شكل می دهند. مكتب اقتصادسیاسی نظام توزیع كالاهای فرهنگی ونیز ماهیت نهادهای فرهنگی را موردنقد قرارمی دهد به نظر مكتب اقتصادسیاسی، سیاستگذاری فرهنگی نهادهای فرهنگی . یافتن مخاطب برای آثارهنری برای مخاطبان .به نظراین مكتب فرهنگ محصوردر كل نظام است. هنرمند خلاق باوجود منحصربه فردبودن هدفش تنهامی توانددرداخل ساختارها وفرایندهای بازاربه خلق اثرهنری بپردازدشیوه تولیدسرمایه داری «هرچیزی» راجذب معادل آن درنظام ارزش های تبادلی می كند این ماهیت سرمایه داری است درچارچوب سرمایه داری روابط اجتماعی دقیقاتحت سلطه روابط تبادلی (خریدوفروش دربازار)قراردارندوشكل می گیرند.

 

چارچوب مفهومی مكتب اقتصادسیاسی رسانه ها

        چارچوب های مفهومی درحوزه اقتصادسیاسی متفاوت از حوزه های دیگر ومفاهیم جدیدی رادرقالب خود دارد. جنبه هایی این مفاهیم رامی توان درمكتب فرانكفورت یافت . آدورنو وهوركهایر عقیده داشتندكه سرمایه داری عصر جدید می خواهد همه آنچه را كه تولید سرمایه داری اولیه به حال خودرهاكرده بودیعنی عرصه های خانوادگی تفریحات واوقات فراغت وعرصه های فرهنگی زندگی راتصاحب وصنعتی كند منطق سرمایه داری آن راوامی دارد تا درجست وجووسپس اشباع بازارهای جدیدبرآید. صنایع فرهنگی تضادهایی رابرای سرمایه داری به وجود می آورداین امرناشی از رقابتی است كه درچارچوب صنایع فرهنگی درجریان است. دلیل رقابت محدودبودن منابع ونیز محدودبودن پاداش هااست. تولیدسرمایه داری برتولیدوتوزیع انبوه كالاهامتكی است فروش بیشترقیمت ها راكاهش می دهدوسقف نرخ سودرابالاترمی بردتولیدسرمایه داری نوعی گرایش را  برای جایگزینی كالای نوبه جای كالای كهنه به وجودمی آورداین دور«خرید- كهنه شدن- جایگزین
سازی »با تبلیغات صورت می گیرداین دورقوه محركه سرمایه داری است البته برای تولیدسرمایه داری این مهم است كه نوآوری ارزان تمام شود . امافعالیت فرهنگی اقتضامی كند كه موادومطالب آزادانه انتخاب شوند وترجیحا تازه باشندمصرف فرهنگی درمقابل كشش تولیدبه سمت قالبی كردن محصولات مقاومت می كند. ازسوی دیگردوام پذیری نسبی كالاهای فرهنگی باتولیدسرمایه داری درتضاداست . برای كنترل تضادهای مذكورشركت های صنعتی فرهنگی روش های مختلفی راتجربه می كنند  .

1-  گزینش مجموعه ای ازآثارمحبوب قدیمی به عنوان آثاركلاسیك موردتمجید وتحسین ، كه فروش منظم آثار مزبوررابرای مدتی طولانی تضمین می كند .

2-    وقتی كه یك صنعت فرهنگی اثری راموفقیت آمیزبیابدتلاش می كندتاحدامكان به تكثیرآن بپردازد .

ادوارد هرمان و نائوم چامسكی

       به نظر آنان رسانه های گروهی در خدمت جلب حمایت مردمی برای منافع
ویژه ای هستند كه بر كشور حاكم است و در جهانی كه تمركز سرمایه و درگیرهای عمده منافع طبقاتی وجود دارد تبلیغات مهم ترین جنبه خدمات كلی رسانه هاست
مهم ترین عاملی كه بر محتویات رسانه ها تأثیر می گذارد مالكیت رسانه ها است و نیاز رسانه ها به منفعت شدیداً بر فعالیت خبری و محتوای كلی آنها تأثیر می گذارد . آنان تأكید می كنند كه رسانه های گروهی به واسطه نیاز اقتصادی و منافع متقابل به یك رابطه همزیستی یا منافع قدرتمند اطلاعات كشیده می شوند به نظر آنان ایدئولوژی حاكم كه یا در قالب خیر خواهی دولتی و یا شایستگی بخش خصوصی معرفی می شود به  عنوان یك مكانیسم كنترل و انضباط در اقتصاد سیاسی عمل می كند به نظر آنان برای كمك به ساخت سیستم رسانه ها به طوری كه نیازهای یك جامعه مستقل را بر آورده سازند باید دستیابی بیشتری به كانال های پخش وجود داشته باشد این دستیابی باید شامل مالكیت و نه صرفاً یك برنامه ظاهری و موقت باشد آنان حاكمیت معیارهای بازار بر رسانه های گروهی را باعث تمركز مركز خبری و تسهیل دخالت دولت می دانند  ادوارد هرمان در مقاله دیگری با عنوان رسانه ها در اقتصاد سیاسی ایالات متحده  - با اشاره به نقش گزینشگران ارتباطی در اقتصاد سیاسی رسانه ها می گوید كه گزینشگران پیش از آن كه دست اندركاران حرفه ای مطبوعات و رسانه ها باشند سازمان های سود سازی هستند كه روابطی نزدیك با حكومت و بازار دارند . این شبكه صاحبان قدرت اخبار و سرگرمی ها را طوری گزینش می كنند كه بر آورنده نیاز امنیت حاكم باشند ارائه مطالب مخالف ، تنها به شكل فرعی در چار چوب های رسمی در می آیند و به وسیله نیروهای بازار آزاد و بدون سانسور دولتی پیاده می شوند كه اعتبار ایدئولوژی حاكم و چشم اندازهای آینده را توسعه دهند .

سیس . جی . هاملینك

       هاملینك واژه جامعه اطلاعاتی را یك اسطوره مربوط به انتهای قرن بیستم
می داند كه از طریق آن مفاهیم ضمنی هنجارسازی در تفسیر تاریخی ارائه می شود . او جامعه اطلاعاتی را یك مفهوم ذهنی می داند كه در پی اعلام دوره ای اساساً متفاوت از تاریخ بشر است دوره ای كه در آن ارزش ها ، آرایه های اجتماعی و شیوه‌های تولید پیشین  گسسته می شوند اسطوره جامعه اطلاعاتی دارای سه بعد اقتصادی  ، سیاسی ، فرهنگی  است . هاملینك می گوید علی رغم این كه جامعه اطلاعاتی به مثابه انقلابی  معرفی می گردد كه در آن انحصار زدایی می شود و عمر تولید سرمایه داری و صنعتی به پایان می رسد با یك تحلیل هوشیارانه روشن می شود كه این جامعه یك پدیده غیر انقلابی است به نظر هاملینك اگر جهان را از دیدگاهی تاریخی مشاهده كنیم خواهیم دید كه تحولات ابزارهای فنی هیچ گاه به تنهایی نتوانسته است روابط قدرت را میان برندگان و بازندگان ومیان حاكمان و زیر دستان تغییر دهد به عقیده او بنا به دلایل زیر افراد همانند دوره های فئودالی و سرمایه داری كه در دسترسی به زمین و سرمایه محدودیت داشتند برای دسترسی به اطلاعات دچار محدودیت هستند .

خرید و دانلود آنی فایل

به اشتراک بگذارید

Alternate Text

آیا سوال یا مشکلی دارید؟

از طریق این فرم با ما در تماس باشید